Memahami Bioterapi: Jenis, Faedah dan Risiko

Bioterapi, juga dikenali sebagai imunoterapi, adalah sejenis rawatan kanser yang menggunakan sistem imun badan sendiri untuk melawan kanser. Ia berfungsi dengan merangsang atau meningkatkan keupayaan sistem imun untuk mengenali dan menyerang sel-sel kanser.
Terdapat beberapa jenis bioterapi yang berbeza, termasuk:
1. Antibodi monoklonal: Ini adalah protein yang dihasilkan oleh makmal yang mengikat protein tertentu pada permukaan sel kanser, membantu sistem imun mengenali dan menyerang sel. Contohnya termasuk rituximab (Rituxan) dan trastuzumab (Herceptin).
2. Inhibitor pusat pemeriksaan imun: Ubat ini berfungsi dengan menyekat protein pada sel imun yang biasanya menghalangnya daripada menyerang sel kanser. Contohnya termasuk pembrolizumab (Keytruda) dan nivolumab (Opdivo).
3. Vaksin kanser: Ini adalah vaksin yang direka untuk merangsang sistem imun untuk mengenali dan menyerang sel-sel kanser. Contohnya termasuk sipuleucel-T (Provenge) dan CimaVax-EGF.
4. Terapi sel T pakai: Ini adalah satu bentuk bioterapi di mana sel imun yang dipanggil sel T dikeluarkan daripada badan pesakit, diubah suai dalam makmal untuk mengenali dan menyerang sel kanser, dan kemudian dimasukkan semula ke dalam pesakit. Contohnya termasuk terapi sel T reseptor antigen chimeric (CAR) dan terapi reseptor sel T (TCR).
Bioterapi boleh digunakan untuk merawat pelbagai jenis kanser, termasuk kanser payudara, kanser paru-paru, melanoma dan lain-lain. Ia sering digunakan dalam kombinasi dengan rawatan lain, seperti kemoterapi atau terapi radiasi, dan boleh diberikan dalam pelbagai bentuk, termasuk secara intravena, melalui suntikan, atau melalui vena.
Faedah bioterapi termasuk:
1. Rawatan yang disasarkan: Bioterapi boleh disasarkan kepada protein khusus pada sel kanser, mengurangkan kemudaratan kepada sel yang sihat.
2. Kadar tindak balas yang lebih baik: Bioterapi boleh merangsang sistem imun untuk mengenali dan menyerang sel-sel kanser dengan lebih berkesan daripada kemoterapi tradisional.
3. Peningkatan masa hidup: Bioterapi boleh meningkatkan masa hidup untuk sesetengah pesakit dengan jenis kanser tertentu.
4. Kesan sampingan yang dikurangkan: Bioterapi boleh mempunyai lebih sedikit kesan sampingan berbanding kemoterapi tradisional, kerana ia menyasarkan protein khusus pada sel-sel kanser dan bukannya semua sel yang membahagi dengan pantas.
5. Potensi untuk pengampunan jangka panjang: Sesetengah bioterapi, seperti terapi sel T CAR, mempunyai potensi untuk mencapai pengampunan jangka panjang dalam sesetengah pesakit.
Walau bagaimanapun, terdapat juga potensi risiko dan kesan sampingan yang berkaitan dengan bioterapi, termasuk:
1. Kejadian buruk berkaitan imun (irAE): Bioterapi boleh menyebabkan kesan sampingan yang berkaitan dengan imun, seperti ruam kulit, keletihan dan cirit-birit, serta tindak balas yang lebih teruk seperti keradangan organ atau tisu.
2. Pembebasan antigen: Bioterapi boleh menyebabkan pembebasan antigen daripada sel-sel kanser, membawa kepada tindak balas imun yang boleh membahayakan sel-sel yang sihat.
3. Sindrom pelepasan sitokin (CRS): Bioterapi boleh menyebabkan pembebasan sitokin, iaitu protein yang boleh menyebabkan keradangan dan kesan sampingan yang lain.
4. Sindrom lisis tumor: Bioterapi boleh menyebabkan kematian pesat sel-sel kanser, yang membawa kepada pembebasan kandungan selular ke dalam aliran darah dan berpotensi menyebabkan komplikasi seperti kerosakan buah pinggang atau aritmia jantung.
Secara keseluruhannya, bioterapi merupakan pilihan rawatan yang menjanjikan untuk ramai pesakit yang menghidap kanser, tetapi ia juga boleh mempunyai potensi risiko dan kesan sampingan yang mesti diuruskan dengan teliti oleh penyedia penjagaan kesihatan.