Memahami Ketidakpelbagaian: Definisi dan Contoh

Ketidakvarian, juga dikenali sebagai invarian atau kestabilan, merujuk kepada sifat sistem atau fungsi yang kekal malar atau tidak berubah dalam keadaan tertentu. Dalam erti kata lain, ia bermakna sistem atau fungsi tidak berubah atau berubah-ubah sebagai tindak balas kepada input atau syarat tertentu.

Sebagai contoh, jika fungsi matematik adalah invarian di bawah transformasi tertentu, ia bermakna penggunaan transformasi itu kepada input akan menghasilkan keluaran yang sama. Begitu juga, jika sistem fizikal tidak berubah, ia bermakna sifat dan tingkah lakunya tidak berubah mengikut masa atau di bawah keadaan yang berbeza.

Dalam matematik, ketidakpelbagaian sering digunakan untuk menerangkan simetri dan transformasi fungsi dan persamaan. Dalam fizik, ia digunakan untuk menerangkan sifat bahan dan sistem yang kekal malar walaupun terdapat perubahan dalam persekitarannya.

Berikut adalah beberapa contoh ketidakpelbagaian:

1. Simetri dalam geometri: Bentuk geometri dikatakan mempunyai simetri jika ia kelihatan sama selepas penjelmaan tertentu, seperti putaran atau pantulan. Contohnya, segi empat sama mempunyai simetri di bawah putaran sebanyak 90 darjah.
2. Invarian undang-undang fizik: Undang-undang fizik dikatakan invarian di bawah transformasi tertentu, seperti terjemahan masa atau terjemahan spatial. Ini bermakna undang-undang tetap sama walaupun sistem dipindahkan atau masa diubah.
3. Kestabilan sistem: Sistem dikatakan stabil jika sifat dan tingkah lakunya tidak berubah dari semasa ke semasa. Contohnya, litar elektronik yang stabil akan mengekalkan outputnya walaupun input diubah.
4. Invarian fungsi matematik: Fungsi matematik dikatakan invarian di bawah penjelmaan tertentu jika menggunakan penjelmaan itu pada input menghasilkan output yang sama. Sebagai contoh, fungsi sinus adalah invarian di bawah putaran, bermakna sinus sudut kekal sama walaupun sudut itu diputar.