Memahami Kosha: Lima Sarung dalam Hindu, Buddha, dan Jainisme

Kosha (Sanskrit: कोश) ialah istilah Sanskrit yang digunakan dalam agama Hindu, Buddha dan Jainisme untuk merujuk kepada sarung atau penutup yang menyelubungi diri yang sebenar. Dalam agama Hindu, ia dianggap sebagai salah satu daripada lima sarung atau kosha yang menutupi Atman, diri individu. Lima kosha ialah:

1. Anna-maya kosha (sarung makanan): badan fizikal dan keperluannya2. Prana-maya kosha (sarung tenaga hidup): tenaga penting dan nafas yang mengekalkan badan3. Manomaya kosha (sarung fikiran): aspek mental dan emosi diri4. Vijnanamaya kosha (sarung kebijaksanaan): intelek dan ego yang melihat dan mentafsir dunia
5. Anandamaya kosha (sarung kebahagiaan): sarung paling dalam yang mengandungi diri sejati, melampaui batasan badan fizikal dan minda.

Dalam Buddhisme, kosha dilihat sebagai satu siri keadaan mental dan emosi yang mengaburkan sifat sebenar realiti . Lima kosha ialah:

1. Kama-kosha (sarung keinginan): keinginan dan keterikatan kepada kesenangan dan harta benda2. Vijana-kosha (sarung persepsi): tanggapan salah dan khayalan yang timbul daripada kejahilan3. Vitarka-kosha (sarung pemikiran konseptual): pembinaan mental dan label yang kita gunakan untuk memahami dunia
4. Avidya-kosha (sarung kejahilan): kekurangan pemahaman tentang sifat sebenar realiti
5. Dhukka-kosha (sarung penderitaan): akibat keterikatan dan kejahilan kita, yang membawa kepada penderitaan dan ketidakpuasan hati.

Dalam Jainisme, kosha dilihat sebagai satu siri badan halus yang mengelilingi jiwa, dan mesti diatasi untuk mencapai pembebasan. Lima kosha ialah:

1. Kaya-kosha (sarung badan): badan fizikal dan batasannya
2. Vijnana-kosha (sarung kesedaran): aspek mental dan emosi diri3. Manas-kosha (sarung minda): pemikiran dan persepsi yang membentuk pengalaman realiti kita4. Buddhi-kosha (sarung kebijaksanaan): keupayaan untuk membezakan dan memahami sifat sebenar realiti5. Atma-kosha (sarung jiwa): sarung paling dalam yang mengandungi diri sejati, melampaui batasan badan fizikal dan minda.

Dalam ketiga-tiga tradisi, kosha dilihat sebagai satu siri tabir atau penutup yang mengaburkan yang benar sifat realiti, dan mesti diatasi untuk mencapai pembebasan rohani atau pencerahan.