Memahami Thrombophilia: Punca, Risiko dan Pilihan Rawatan

Thrombophilia adalah keadaan di mana darah mempunyai kecenderungan untuk membeku. Ini boleh meningkatkan risiko pembentukan bekuan darah, yang boleh menyebabkan pelbagai masalah kesihatan. Terdapat beberapa faktor yang boleh menyumbang kepada trombofilia, termasuk:

1. Kecenderungan genetik: Sesetengah orang mungkin mempunyai kecenderungan genetik untuk membina pembekuan darah.
2. Kecederaan atau trauma: Kecederaan atau trauma boleh menyebabkan saluran darah menjadi rosak, membawa kepada peningkatan risiko pembekuan.
3. Pembedahan atau prosedur perubatan: Pembedahan atau prosedur perubatan tertentu, seperti pembedahan penggantian sendi atau penggunaan kateter vena pusat, boleh meningkatkan risiko pembentukan bekuan darah.
4. Imobiliti berpanjangan: Orang yang terlantar atau tidak dapat bergerak untuk jangka masa yang lama berisiko tinggi untuk mengalami pembekuan darah.
5. Umur: Risiko mendapat thrombophilia meningkat dengan usia.
6. Merokok: Merokok boleh meningkatkan risiko pembekuan darah.
7. Obesiti: Berat badan berlebihan atau obes boleh meningkatkan risiko pembekuan darah.
8. Kehamilan dan bersalin: Wanita hamil dan wanita yang baru bersalin berisiko tinggi untuk mengalami pembekuan darah.
9. Terapi penggantian hormon: Pengambilan terapi penggantian hormon (HRT) boleh meningkatkan risiko pembekuan darah.
10. Kanser dan rawatannya: Sesetengah jenis kanser dan rawatannya, seperti kanser pankreas dan ubat kemoterapi tertentu, boleh meningkatkan risiko pembekuan darah.

Thrombofilia boleh menyebabkan pelbagai masalah kesihatan, termasuk:

1. Trombosis urat dalam (DVT): Gumpalan darah yang terbentuk di dalam urat dalam kaki atau lengan.
2. Embolisme pulmonari (PE): Gumpalan darah yang bergerak ke paru-paru dan boleh menyebabkan sesak nafas, sakit dada dan batuk darah.
3. Strok: Gumpalan darah yang menghalang aliran darah ke otak boleh menyebabkan strok.
4. Serangan jantung: Gumpalan darah yang menghalang aliran darah ke jantung boleh menyebabkan serangan jantung.
5. Keradangan kronik: Thrombophilia boleh menyebabkan keradangan kronik, yang boleh merosakkan saluran darah dan meningkatkan risiko mengalami masalah kesihatan lain.
6. Keguguran berulang: Wanita yang mengalami thrombophilia mungkin mengalami keguguran berulang akibat pembekuan darah yang terbentuk dalam rahim atau plasenta.
7. Sindrom pasca trombotik (PTS): Keadaan yang berlaku selepas bekuan darah telah dibubarkan, menyebabkan sakit kronik, bengkak, dan perubahan warna kulit pada anggota yang terjejas.

Terdapat beberapa ujian yang boleh digunakan untuk mendiagnosis trombofilia, termasuk:

1. Ujian darah: Ini boleh mengukur tahap protein dan enzim tertentu dalam darah yang dikaitkan dengan pembekuan.
2. Ujian pengimejan: Seperti ultrasound, imbasan tomografi berkomputer (CT) dan pengimejan resonans magnetik (MRI) boleh digunakan untuk menggambarkan bekuan darah.
3. Ujian genetik: Ini boleh mengenal pasti mutasi genetik yang meningkatkan risiko mendapat thrombophilia.
4. Ujian fungsi platelet: Ini boleh menilai keupayaan platelet untuk membentuk bekuan.
5. Ujian pembekuan: Ini boleh mengukur keupayaan badan untuk membentuk bekuan darah dan boleh membantu mendiagnosis gangguan pendarahan.

Rawatan untuk trombofilia biasanya melibatkan ubat-ubatan yang mencairkan darah dan mencegah pembekuan, seperti:

1. Antikoagulan: Ubat ini, seperti warfarin dan heparin, digunakan untuk menghalang pembekuan darah daripada terbentuk.
2. Ejen antiplatelet: Ubat ini, seperti aspirin dan clopidogrel, digunakan untuk menghalang platelet daripada melekat bersama dan membentuk bekuan.
3. Ejen trombolytik: Ubat ini, seperti pengaktif plasminogen tisu (tPA), digunakan untuk melarutkan bekuan darah.
4. Penapis: Peranti ini, seperti penapis vena cava, digunakan untuk menghalang pembekuan darah daripada bergerak ke paru-paru atau bahagian lain badan.
5. Stoking mampatan: Ini boleh dipakai untuk mengurangkan bengkak dan memperbaiki aliran darah pada anggota yang terjejas.
6. Terapi fizikal: Ini boleh membantu meningkatkan mobiliti dan mengurangkan risiko pembekuan darah.
7. Pengubahsuaian gaya hidup: Seperti mengelakkan diri dalam tempoh yang lama, berhenti merokok, dan mengekalkan berat badan yang sihat juga boleh membantu mengurangkan risiko mendapat trombofilia.