Fototaxis begrijpen: de beweging van organismen naar en weg van licht

Fototaxis is de beweging van organismen naar of weg van licht. Dit gedrag wordt vaak gezien bij planten en dieren die reageren op veranderingen in de lichtintensiteit of -richting. Fototaxis kan voor verschillende doeleinden worden gebruikt, zoals het zoeken naar licht voor fotosynthese of het vermijden van overmatig licht dat schade kan veroorzaken. Bij fototaxis beweegt het organisme als reactie op licht door zijn oriëntatie, zwem- of kruiprichting te veranderen, of zijn groei te veranderen patronen. De beweging kan naar de lichtbron worden gericht (positieve fototaxis) of ervan af (negatieve fototaxis). Fototactisch gedrag komt voor bij veel verschillende soorten, waaronder bacteriën, algen, schimmels en dieren zoals insecten, vissen en zelfs mensen. Bepaalde soorten algen zullen bijvoorbeeld naar lichtbronnen toe bewegen om hun blootstelling aan zonlicht te vergroten voor fotosynthese, terwijl andere zich van lichtbronnen kunnen verwijderen om overbelichting en beschadiging te voorkomen. Bij mensen kan fototaxis worden gezien op de manier waarop mensen de neiging hebben om oriënteren zich op lichtbronnen, zoals de zon of kunstlicht, om zich comfortabeler en alerter te voelen. Men denkt dat dit gedrag een evolutionaire aanpassing is die ons helpt onze circadiane ritmes te reguleren en een gevoel van evenwicht en welzijn te behouden.