Het turanisme begrijpen: een historisch overzicht van de pan-Turkse beweging

Turanisme (ook bekend als pan-turkisme of turkistanisme) is een politieke en ideologische beweging die pleit voor de eenheid van Turkse volkeren en de oprichting van een Turkse staat of federatie. De beweging heeft zijn wortels in de 19e eeuw, maar kreeg in het begin van de 20e eeuw een aanzienlijke impuls, vooral onder jonge Turkse intellectuelen die werden beïnvloed door de ideeën van de Jonge Turkije-beweging. De term 'Turan' is afgeleid van het Perzische woord voor ' land van de Turken", en werd gebruikt om de uitgestrekte gebieden te beschrijven die werden bewoond door Turkse volkeren. Het doel van het turanisme was om alle Turkse volkeren te verenigen onder één enkele staat of federatie, die niet alleen het hedendaagse Turkije zou omvatten, maar ook andere regio’s waar Turkse talen en culturen wijdverspreid waren, zoals Azerbeidzjan, Kazachstan, Kirgizië en Oezbekistan. werd beïnvloed door de ideeën van nationalisme en pan-nationalisme, die eind 19e en begin 20e eeuw populair waren in Europa. Het turanisme verschilde echter van deze bewegingen doordat het de nadruk legde op het gedeelde culturele en taalkundige erfgoed van Turkse volkeren, in plaats van op de etnische of raciale identiteit. De beweging had verschillende belangrijke voorstanders, waaronder de Turkse journalist en politicus Ahmed Midhat Efendi, die uitgebreid schreef over de behoefte aan een verenigde Turkse staat; de Azerbeidzjaanse dichter en schrijver Mahammad Ahmad Gurbanov, die pleitte voor de oprichting van een Turkse federatie die Azerbeidzjan en andere Kaukasische gebieden zou omvatten; en de Kazachse intellectueel en activist Abdullah Dzhaparov, die het idee propageerde van een pan-Turkse confederatie die alle Turkse volkeren zou omvatten. Ondanks zijn invloed op het politieke denken en discours in het begin van de 20e eeuw is het turanisme de afgelopen jaren grotendeels uit de gratie geraakt , vooral onder de jongere generaties Turken en andere Turkse volkeren. Sommigen hebben de beweging bekritiseerd als overdreven nationalistisch en verdeeldheid zaaiend, terwijl anderen hebben betoogd dat deze onpraktisch en onrealistisch is gezien de diversiteit aan culturen en talen binnen de Turkse wereld. De erfenis van het turanisme is echter nog steeds zichtbaar in de hedendaagse politieke wereld. landschap van de regio. Het idee van een Turkse federatie of confederatie is de afgelopen jaren bijvoorbeeld nieuw leven ingeblazen als een manier om de uitdagingen aan te pakken waarmee de regio wordt geconfronteerd, zoals economische ontwikkeling, politieke stabiliteit en cultureel behoud. Bovendien heeft het concept van het turanisme de identiteit en het zelfbeeld van veel Turkse volkeren beïnvloed, vooral van degenen die in regio’s wonen waar Turks als minderheidstaal wordt gesproken. Over het geheel genomen vertegenwoordigt het turanisme een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van het politieke denken en discours in de Turkse wereld, en haar erfenis blijft tot op de dag van vandaag de politiek, cultuur en identiteit van de regio vormgeven.