Zrozumienie nowacjanizmu: chrześcijańska herezja czystości i miłosierdzia

Nowacjanizm był herezją chrześcijańską, która pojawiła się w III wieku i została nazwana na cześć swojego założyciela, nowacjana, księdza z Rzymu. Nauczało, że tylko ci, którzy zostali ochrzczeni przed apostatą, mogą zostać ponownie ochrzczeni i powrócić do Kościoła. Pogląd ten był sprzeczny z dominującą praktyką Kościoła, która dopuszczała chrzest tych, którzy wcześniej dokonali apostazji. Nowacjanizm zyskał znaczących zwolenników na początku IV wieku, szczególnie we Włoszech i Afryce Północnej. Jednak ostatecznie zostało ono potępione jako herezja przez Kościół katolicki na Soborze Rzymskim w 340 r. i Soborze w Arles w 353 r. Sobór oświadczył, że wszyscy, którzy upadli w czasie prześladowań, mogą zostać ponownie ochrzczeni, niezależnie od tego, czy zostali ochrzczeni przed apostazją.... Nauka nowacjanizmu opierała się na ścisłej interpretacji Biblii i wierze w absolutną czystość Kościoła. Nowacjan i jego zwolennicy wierzyli, że Kościół powinien przyjmować tylko tych, którzy nigdy nie wyparli się swojej wiary, a ci, którzy upadli w czasie prześladowań, nie okazywali prawdziwej skruchy. Odrzucili także ideę „pokuty” jako sposobu powrotu do Kościoła, nalegając w zamian na ścisłe przestrzeganie zasad Kościoła. Herezja nowacjanizmu była znacząca, ponieważ uwydatniała napięcie między pragnieniem czystości a potrzebą o miłosierdzie w Kościele. Debata na temat nowacjanizmu doprowadziła do większego podkreślenia znaczenia pokuty i roli Kościoła w odpuszczaniu grzechów, a także przyczyniła się do rozwoju sakramentu pokuty w Kościele katolickim.