Jacobite Hareketi: Tarihsel Bir Bakış

Jakobitçilik, İskoçya ve İngiltere'de Stuart hanedanının Britanya tahtına yeniden yerleşmesini destekleyen siyasi bir hareketti. Hareket, adını 1688'de tahttan indirilen ve yerine III. William ve Mary II'nin geldiği Kral II. James'ten almıştır. Jacobites, Stuart'ları yeniden iktidara getirmeye ve Protestanlığı İngiltere ve İskoçya'nın resmi dini olarak kuran Görkemli Devrimi devirmeye çalıştı.

Jacobit hareketinin kökleri 17. yüzyılın sonlarındaki siyasi ve dini gerilimlere dayanıyordu. Bir Katolik olan Kral II. James, hükümdarlığı boyunca İngiliz Parlamentosu ve Protestan kurumunun muhalefetiyle karşı karşıya kalmıştı. Görkemli Devrim sırasında tahttan indirildiğinde, İskoçya ve İngiltere'deki birçok Katolik ve Piskoposluk onu bir şehit olarak gördü ve davasına katıldı.

1715 ve 1745'teki Jacobite ayaklanmaları, Stuart'ları tekrar iktidara getirmeye yönelik en önemli girişimlerdi. Mar Kontu John Erskine liderliğindeki ilk ayaklanma, 1715'teki Şerifmuir Savaşı'nda yenilgiye uğratıldı. Bonnie Prens Charlie olarak bilinen Charles Edward Stuart liderliğindeki ikinci ayaklanma, Jacobites'in Edinburgh'u ele geçirip kazanmasıyla daha başarılı oldu. 1746'daki Culloden Muharebesi'nde yenilmeden önce birkaç savaş yaşadı. 1746'da kabul edilen Yasaklama Yasası, Stuart davasını desteklemeyi yasa dışı hale getirdi ve birçok Jacobite, bu olaylara karıştıkları için sürgüne zorlandı veya idam edildi. Hareket 18. yüzyılın sonlarında geriledi, ancak İskoçya'da bazı Jacobite sempatileri 19. yüzyıla kadar devam etti.

Bugün, Jakobitizm, kültürel miras olarak korunan hareketle ilişkili birçok yer ve simge yapıyla öncelikle tarihsel bir fenomen olarak hatırlanıyor. Jacobite ayaklanmaları popüler kültürde, özellikle de İskoç edebiyatında ve müziğinde sıklıkla romantikleştirilir ve bağımsızlık ve dini özgürlük için kahramanca bir mücadele olarak tasvir edilir.