Niyetçiliği Anlamak: 17. Yüzyıl Fransa'sının Siyasi ve İdari Doktrini

Niyetlilik, 17. yüzyılda Fransa'da, özellikle XIV. Louis döneminde ortaya çıkan siyasi ve idari bir doktrindir. Eyaletler üzerinde gücü ve kontrolü merkezileştirmeyi amaçlayan kralın maliye bakanı Jean-Baptiste Colbert tarafından geliştirildi.

Niyetçiliğin ana özellikleri şunlardır:

1. Gücün merkezileştirilmesi: Niyetçilik, gücü doğrudan kral tarafından atanan, görevliler olarak bilinen yüksek rütbeli memurlardan oluşan küçük bir grubun elinde yoğunlaştırmayı amaçlıyordu. Bu yetkililer eyaletlerin idaresinden ve kralın politikalarının uygulanmasından sorumluydu.
2. Karar vermenin merkezi olmaması: Niyetçilik, niyet edenler gibi yerel yetkililere kral adına karar verme konusunda daha fazla özerklik vererek karar almayı merkezi olmayan bir hale getirdi. Bu, daha hızlı ve daha verimli karar almanın yanı sıra yerel ihtiyaçlara yanıt vermede daha fazla esnekliğe olanak sağladı.
3. Hiyerarşik yapı: Niyetçilik, kralın üstte ve niyetçilerin altta olduğu hiyerarşik bir hükümet yapısı kurdu. Bu yapı, emirlerin ve politikaların kraldan yerel yetkililere etkin bir şekilde iletilmesine olanak sağladı.
4. Ekonomik kalkınmaya odaklanma: Niyetliler kendi eyaletlerinde ticareti, sanayiyi ve tarımı teşvik etmekle görevlendirildiklerinden, niyetçilik ekonomik kalkınma fikriyle yakından bağlantılıydı. Ayrıca vergilerin toplanmasından ve eyaletin maliyesinin yönetilmesinden de sorumluydular.
5. Patronaj ve kayırmacılık: Niyetlilik, niyetlenenlerin pozisyonlarını sadık destekçilerini ve müttefiklerini atamalar, sözleşmeler ve diğer faydalarla ödüllendirmek için kullandıkları bir patronaj ve kayırmacılık sistemi ile karakterize edildi. Bu, gücün sağlamlaştırılmasına ve eyaletler üzerindeki kontrolün sürdürülmesine yardımcı oldu. Ancak gücün birkaç yetkilinin elinde toplanması ve halkın temsil edilmemesi gibi eleştirileri de vardı.